2304 Verduurzamen; slim en eenvoudig

Op 5 april 2023 laten zo’n 40 Bouwstenen-partners zich inspireren over slimme en/of eenvoudige oplossingen om scholen, sportclubs enzovoort te verduurzamen. Dat doen we bij MFA Onder d’n Plag in Demen, winnaar van de titel 'duurzaamste sportaccommodatie van 2022' van NOC-NSF.

Het eerlijke verhaal

Voor we met het programma starten geeft Ruud Megens een rondleiding aan een kleine groep geïnteresseerden. Tijdens de lunch stroomt het langzaam vol en wordt er volop genetwerkt. Daarna heet Frank den Brok, wethouder economie, financiën, vastgoed en grondzaken in Oss ons welkom en schetst een eerlijk beeld van de stappen die de gemeente op het gebied van duurzaamheid heeft gezet. Hij roept iedereen op het eerlijke verhaal te vertellen en niet alleen de successen te delen. Dan kan je echt van elkaar leren. Hij laat zien dat ook Oss leergeld heeft betaald.

Club en buurthuis

Ruud Megens vertelt hoe het in de praktijk werkt bij Onder d’n Plag: de basis is steeds maar weer kritisch kijken en monitoren. En dan zoeken naar eenvoudig toe te passen maatregelen, waaronder gesprekken met gebruikers en het slim vormgeven en inregelen van installaties op basis van de werkelijke energievraag. Desiree Meulenbroek verduidelijkte de concrete aanleiding van de bijeenkomst: de zoektocht van de gemeente naar ‘low-tech’ oplossingen voor een nieuw duurzaam te bouwen buurthuis.

Oplossingen, nieuwtjes en ervaring

Zeven experts presenteren in een korte pitch hun eigen slimme of eenvoudige oplossing. Die wordt steeds aangevuld met de nieuwtjes en ervaring van de aanwezigen.

Danielle Eerenberg van Energy Challenge vertelt hoe je 15% energie kan besparen met een programma waarbij basisschool kinderen actief worden betrokken bij energiebesparing. Honderden scholen in 10 landen hebben het programma inmiddels gebruikt. Het programma kan ook door sportverenigingen worden gebruikt en vaak is er subsidie mogelijk.
Frank Immens van Kuijpers komt met twee eenvoudige installatie-oplossingen. Ze staan op een A4. 'Weet wat je vraagt in de uitvraag' is de centrale boodschap. Neem qua ventilatie een voorbeeld aan cleanrooms en durf af te stappen van het bekende uitvragen van installatiedoelen in m3.

Image
Chantal Roukema van ACS Buildings komt met een kastje; niet eenvoudig wel slim en relatief goedkoop als je kijkt naar de opbrengst. Het kastje zorgt dat het energiegebruik intensief wordt gemonitord en de installaties automatisch goed worden ingeregeld. In Gouda stonden ze er echt van te kijken wat het kastje aan besparing opleverde.
Froukje van Dijken van BBA Binnenmilieu belicht de mogelijkheden van natuurlijke ventilatie. 'Natuurlijk als het kan, mechanisch als het moet' is haar boodschap. Bij nieuwbouw is mechanische ventilatie vaak nodig. In oude gebouwen kan er meer natuurlijk geventileerd worden, bijvoorbeeld door ramen die open kunnen op verschillende hoogten. Hoge ramen voor ventilatie in de winter, lage voor ventilatie (koeling) in de zomer.

En het gaat maar door

We lopen al aardig vol met informatie maar we gaan door. Nog drie te gaan voor we wat te drinken krijgen. Het is even aanpoten bij Bouwstenen.

Hiltrud Potz van Atelier Groen Blauw liet zich al eerder horen maar nu is het haar beurt te vertellen over maatregelen voor niet alleen natuur en klimaat, maar ook voor kinderen. Vaak kan het kostendekkend, omdat je bespaart op riool en putten bij bijvoorbeeld schoolpleinen en er veel subsidiemogelijkheden zijn. Diverse gemeenten werken met een puntensysteem. Belangrijk dat gemeenten eisen gaan stellen op dit vlak, zodat het in een vroeg stadium opgepakt kan worden (en niet later kostenverhogend zijn).
Ton Kooymans van Dutch Bike Parking Academy geeft het eerlijk toe. Hij werkt voor wc-eend en adviseert zijn parkeeroplossing voor fietsen om het fietsgebruik te stimuleren. Nu wordt 70% van de steeds duurder wordende fietsen niet in de stalling geplaatst om de simpele rede dat ze er gewoon niet in passen. Dat vreet ruimte die we ook anders kunnen gebruiken. Gebruik van oude rekken is verkeerde zuinigheid.
Nils Stalenberg vertelt dat Pluq laadpalen voor auto’s regelt. Locaties en verenigingen die niet over eigen middelen beschikken kunnen zo toch het elektrisch rijden stimuleren en kunnen ook delen in de opbrengst. Toevallig staat er één bij Onder d’n Plag en Ruud is er heel tevreden over, al kan het volgens hem nog slimmer door 8 auto’s om de paal om beurten van stroom te voorzien zonder af te koppelen.

Meer mogelijk

De gesprekken rond de pitches geven het beeld dat er meer mogelijk is dan we nu in de praktijk vaak toepassen. Maatregelen die in het gebouw of de locatie kunnen worden toegepast door scherper naar het gebruik en de gebruikers te kijken. Alles wat je met ander gedrag, minder lucht en slimmere maatregelen kunt besparen, hoeft je niet aan installaties naar binnen te brengen. En met de school of sportclub kan je ook slim en eenvoudig bijdragen aan duurzame mobiliteit en klimaatadaptatie. Er wordt nog lang doorgepraat, met een drankje en een hapje.

Wat volgt

Een deel van de opgehaalde kennis en ervaring gaan we verwerken in ons kennisdossier over ervaring met maatregelen (link). Ook ervaring delen? Mail naar nieuws@bouwstenen.nl.